Glomerüler Hastalıklar Nedir?
Glomerüler hastalıklar, böbreklerde bulunan ve kanı süzme görevini üstlenen glomerül adı verilen küçük damar yumağının iltihaplanması veya hasar görmesiyle ortaya çıkan hastalıklardır. Bu durum, idrarda protein veya kan kaçağına ve zamanla böbrek fonksiyonlarında azalmaya neden olabilir. Glomerüler hastalıklar, akut (ani başlangıçlı) veya kronik (uzun süren) şekilde seyredebilir.
Glomerül Nedir?
Glomerüller, böbreğin temel süzme birimleridir. Her böbrekte milyonlarca glomerül bulunur. Bu yapılar, kandaki zararlı maddeleri ve fazla sıvıyı süzerek idrarın oluşmasını sağlar. Glomerüllerde meydana gelen bir hasar, bu süzme sisteminin bozulmasına ve birçok sağlık sorununa yol açabilir.
Glomerüler Hastalıkların Nedenleri
Glomerüler hastalıkların birçok nedeni olabilir. Bunlar arasında:
- Bağışıklık sistemi bozuklukları (örneğin lupus nefriti)
- İnfeksiyonlar (streptokok, hepatit B/C, HIV vb.)
- Vaskülit (damar iltihapları)
- Genetik hastalıklar (örneğin Alport sendromu)
- Diyabet ve hipertansiyon gibi sistemik hastalıklar
Glomerüler Hastalıkların Belirtileri
Glomerül hastalıkları genellikle şu belirtilerle kendini gösterebilir:
- İdrarda köpüklenme (protein kaçağına bağlı)
- İdrarda kan (hematüri)
- Vücutta ödem (özellikle ayak bileklerinde, yüzde ve göz kapaklarında)
- Yorgunluk, iştahsızlık, bulantı
- Yüksek tansiyon
Tanı Yöntemleri
Glomerüler hastalıkların tanısı, çeşitli testler ve görüntüleme yöntemleriyle konur:
- İdrar tahlili (proteinüri, hematüri saptanması)
- Kan testleri (böbrek fonksiyonları, bağışıklık testleri)
- Böbrek ultrasonografisi
- Gerekirse böbrek biyopsisi ile dokudan örnek alınarak kesin tanı konabilir.
Tedavi Yöntemleri
Tedavi, hastalığın nedenine ve şiddetine göre değişkenlik gösterir:
- Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar (kortikosteroidler, immünsüpresanlar)
- Tansiyon düşürücü ilaçlar (özellikle ACE/ARB grubu)
- İdrar söktürücüler (ödemin kontrolü için)
- Beslenme ve tuz/sıvı alımının düzenlenmesi
Sonuç
Glomerüler hastalıklar, erken dönemde tanı konulup uygun şekilde tedavi edildiğinde kontrol altına alınabilir. Ancak ihmal edildiğinde böbrek fonksiyonlarında geri dönüşü olmayan kayıplara yol açabilir. İdrarda kan veya protein görülmesi gibi uyarıcı belirtiler mevcutsa, gecikmeden bir nefroloji uzmanına başvurmak büyük önem taşır.