Diyabetik Böbrek Hastalığı Nedir?
Diyabetik böbrek hastalığı (diabetik nefropati), uzun süreli şeker hastalığı (diyabet) sonucu böbreklerde meydana gelen hasarı tanımlar. Yüksek kan şekeri, zamanla böbreklerdeki küçük damarlara zarar vererek, böbreklerin kanı süzme yeteneğini bozar. Bu durum protein kaçağına ve ilerleyici böbrek fonksiyon kaybına neden olabilir.
Kimler Risk Altındadır?
Diyabetik böbrek hastalığı, hem tip 1 hem de tip 2 diyabeti olan bireylerde gelişebilir. Özellikle:
- Kan şekeri kontrolü yetersiz olanlar,
- Hipertansiyonu (yüksek tansiyon) bulunanlar,
- Uzun süredir diyabet hastası olanlar,
- Sigara kullananlar,
- Ailede böbrek hastalığı öyküsü bulunanlar
Belirtiler Nelerdir?
Diyabetik böbrek hastalığı başlangıçta genellikle belirti vermez. Ancak ilerleyen dönemlerde şu belirtiler görülebilir:
- İdrarda köpüklenme (protein kaçağı belirtisi),
- Yorgunluk ve halsizlik,
- Ayak bileklerinde ve göz çevresinde şişlik (ödem),
- İştahsızlık, mide bulantısı,
- Kan basıncında artış.
Tanı Nasıl Konur?
Erken tanı, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak için çok önemlidir. Tanı için:
- İdrarda mikroalbüminüri (erken protein kaçağı) testi,
- Kreatinin ve eGFR gibi böbrek fonksiyon testleri,
- Kan şekeri ve HbA1c düzeylerinin takibi
Tedavi Yöntemleri
Diyabetik böbrek hastalığında tedavinin temel amacı, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve komplikasyonları önlemektir. Bu doğrultuda:
- Kan şekeri ve tansiyonun sıkı kontrolü,
- ACE inhibitörleri veya ARB grubu tansiyon ilaçlarının kullanımı,
- Protein alımının düzenlenmesi,
- Sigaradan uzak durulması,
- İlaçların böbreğe etkisi açısından dikkatli kullanımı
İlerlemiş Böbrek Yetmezliği ve Diyaliz
Diyabetik böbrek hastalığı zamanla son dönem böbrek yetmezliğine yol açabilir. Bu durumda diyaliz tedavisi ya da böbrek nakli gündeme gelebilir. Ancak düzenli takip ve uygun tedavi ile bu noktaya gelinmesi büyük ölçüde önlenebilir.
Sonuç
Diyabetik böbrek hastalığı, erken dönemde fark edilip doğru şekilde yönetildiğinde yavaşlatılabilir bir süreçtir. Diyabet hastalarının düzenli olarak nefroloji kontrolüne gitmeleri, böbrek sağlığını korumak açısından büyük önem taşır.